Osteoporoza - co powinnam o niej wiedzieć?

Czym jest osteoporoza?

Osteoporoza, dawniej nazywana zrzeszotnieniem kości, to choroba powodująca osłabianie tkanki kostnej. Choroba ta rozwija się przez lata nie dając żadnych objawów stąd też często jest nieleczona, aż do momentu, gdy kości są już bardzo słabe i niewiele można zrobić. Osteoporoza dzieli się na osteoporozę pierwotną, która powstaje w wyniku naturalnego starzenia się kości, oraz na osteoporozę wtórną wynikającą z innych problemów zdrowotnych.

Przyczyny osteoporozy

Najczęściej występującą przyczyną utraty masy kości są naturalne procesy starzenia. Gęstość kości spada zwłaszcza u kobiet po 50. roku życia, kiedy to zmienia się gospodarka hormonalna. Szybki spadek poziomu estrogenów zmniejsza przyswajanie wapnia, co powoduje osłabienie kości. Na stan naszych kości ma również wpływ dieta i styl życia. Niedobór wapnia oraz witaminy D w spożywanych pokarmach oraz brak ruchu sprawiają, że kości są osłabione. Osteoporoza może być również wtórnym objawem chorób np. tarczycy, wrzodziejącego zapalenia jelit czy reumatoidalnego zapalenia stawów. Osłabienie kości następuje również na skutek długotrwałego przyjmowania niektórych leków. Udowodniono takie działanie m.in. lekom sterydowym czy niektórym farmaceutykom podawanym osobom chorym na padaczkę.

Objawy osteoporozy

Osteoporoza to choroba rozwijająca się przez wiele lat zupełnie bezobjawowo albo jej symptomy nie są charakterystyczne. Najczęściej objawia się bólami kręgosłupa w odcinku szyjnym oraz krzyżowo-lędźwiowym, ogólnym osłabieniem i zmęczeniem. Niekiedy pojawiają się również bóle żeber. W zaawansowanym stadium choroby osłabione kości coraz częściej ulegają pęknięciom i złamaniom i zazwyczaj dopiero wówczas choroba jest diagnozowana. Charakterystyczną cechą złamań związanych z osteoporozą jest to, że następują w wyniku nawet niezbyt groźnych kontuzji. Zazwyczaj łamią się kości nadgarstka, kości udowe, kręgi kręgosłupa oraz nieco rzadziej żebra. W wyniku gorszego przyswajania wapnia, złamania takie znacznie dłużej się goją. Jednymi z najgroźniejszych są złamania panewki kości udowej, gdzie unieruchomiony chory narażony jest na wiele powikłań, które w przypadku osób starszych prowadzą nawet do śmierci.

Diagnostyka

Najczęściej osteoporoza jest diagnozowana dopiero wówczas, gdy chory zgłasza się do lekarza ze złamaniem. Do stwierdzenia osteoporozy wykonuje się badanie densytometryczne (badanie gęstości kości), które pozwala dokładnie określić stan kości. Warto wiedzieć, że samo zdjęcie RTG nie zawsze wystarcza, ponieważ można na nim zobaczyć zmiany w kościach, gdy są już mocno zaawansowane.

Leczenie

Osteoporoza leczona jest w głównej mierze poprzez suplementację witaminy D i wapnia. Niekiedy lekarz zaleca również zażywanie innych witamin i minerałów. Warto też skorzystać z pomocy dietetyka, który dostosuje dietę do potrzeb konkretnego chorego. Lekarze zalecają również dużą dawkę ruchu. Aktywność fizyczna wzmacnia mięśnie, które podtrzymują układ szkieletowy, a także wpływają na pozytywnie na gęstość kości.

Profilaktyka

Aby zapobiec osteoporozie należy przede wszystkim dbać o swoją dietę oraz jak najwięcej się ruszać. Warto również robić sobie profilaktyczne badania. Lekarze zalecają wykonywanie densytometrii kobietom powyżej 50-tego roku życia i mężczyznom mającym ponad 60 lat. Osoby, w których rodzinie wystąpiła osteoporoza lub są w grupie ryzyka ze względu na choroby przewlekłe czy brane leki, mogą poprosić lekarza o skierowanie na takie badanie również wcześniej. Agnieszka