Oto objawy zapalenia migdałków. Jak ekspresowo uśmierzyć ból?
Do przeczytania w ok. 3 min.
Co to jest zapalenie migdałków?
- Migdałki zbudowane są z tkanki limfatycznej i stanowią część systemu obronnego gardła, ponieważ ich funkcją jest tworzenie przeciwciał i komórek obronnych, które odpowiadają za ochronę organizmu przed infekcjami wywołanymi przez drobnoustroje, z którymi styka się on przez drogi oddechowe (nos i gardło).
- Jeszcze niedawno bardzo często usuwano migdałki u dzieci, jednak obecnie coraz większą wagę przywiązuje się do ich roli obronnej, zwłaszcza w pierwszych trzech latach życia, a podejście do ich usuwania jest znacznie bardziej zachowawcze.
- Zakażenie migdałków może być spowodowane przez wirusy i bakterie, choć zdarzają się też inne przypadki, gdy jest ono częścią szerszego obrazu z innymi objawami, np. mononukleozy zakaźnej. W większości przypadków wywołują je wirusy, dlatego nie wymagają leczenia antybiotykami. Angina bakteryjna wymaga jednak leczenia antybiotykami i niekiedy może powodować powikłania. Wskazanie do chirurgicznego usunięcia migdałków jest obecnie mniej powszechne i zarezerwowane jedynie dla bardzo specyficznych sytuacji.
Objawy zapalenia migdałków.
Wirusowe zapalenie migdałków jest najczęstsze, zwłaszcza u dzieci poniżej trzeciego roku życia. Poza bólem gardła wywołują zwykle gorączkę o niskim stopniu nasilenia (poniżej 39ºC). Towarzyszą jej objawy kataralne ze skąpym kaszlem, czerwonymi oczami (zapalenie spojówek) i śluzem z nosa. W badaniu migdałki są zwykle obrzęknięte i zaczerwienione, ale bez ropy. Częste są małe wrzody lub pęcherzyki na dnie migdałków. Obrzęknięte węzły chłonne na szyi (adenopatia) są mniej widoczne niż w anginie bakteryjnej, a jeśli są wyczuwalne palpacyjnie, to są niewielkich rozmiarów.
Istnieje wiele wirusów, które mogą wywołać wirusowe zapalenie migdałków a ich występowanie jest powszechne o każdej porze roku.
Bakteryjne zapalenie migdałków jest rzadkie u małych dzieci i nieco częstsze u dzieci powyżej piątego roku życia. Zwykle wywołują bardzo wysoką gorączkę o nagłym początku (powyżej 39ºC i do 40ºC), z częstymi szczytami połączonymi z dreszczami. Zazwyczaj nie występują objawy kataralne. Migdałki są bardzo obrzęknięte, na ich powierzchni pojawia się ropa, widoczna w badaniu. Węzły chłonne szyjne (adenopatie) są bardziej powiększone i można je łatwo wyczuć palpacyjnie. Częste jest też stwierdzenie czerwonawego nalotu na podniebieniu.
Możliwe powikłania.
Bakteryjne zapalenie migdałków rzeczywiście wymaga leczenia antybiotykami. Choć rzadko, może prowadzić do powikłań z powodu rozszerzenia się zakażenia na sąsiednie miejsca (zapalenie zatok, zapalenie ucha, ropnie okołozębowe), które niekiedy wymagają leczenia antybiotykami dożylnymi. Najważniejsze powikłania są wtórne do uogólnionego stanu zapalnego wytworzonego przez anginę bakteryjną, który może prowadzić do gorączki reumatycznej, zapalenia nerek (kłębuszkowego zapalenia nerek), a nawet wstrząsu toksycznego, jeśli zakażenie rozprzestrzeni się w krwiobiegu, co w takim przypadku może zagrażać życiu.
Na szczęście przypadki te są bardzo rzadkie.
Diagnoza.
Rozpoznanie anginy jest w zasadzie kliniczne, tzn. tylko dzięki badaniu w większości przypadków pediatra będzie mógł ustalić, co jest jej przyczyną. Najważniejsze jest odróżnienie anginy wirusowej od bakteryjnej, bo to zadecyduje o tym, czy należy rozpocząć antybiotykoterapię.
Istnieje badanie diagnostyczne, które może nam pomóc w szybkim ustaleniu, czy przyczyną zapalenia migdałków są bakterie. Polega ono na pobraniu próbki wysięku z migdałków (zwanej też wymazem z migdałków) i szybkim oznaczeniu, czy obecny jest antygen za pomocą zestawu zwanego streptotestem. Wynik jest dostępny w ciągu kilku minut, a jeśli jest dodatni, można z większą pewnością rozpocząć leczenie antybiotykami.
Jeśli test jest negatywny, można przyjąć postawę wyczekującą, nie stosując antybiotyków.
Leczenie zapalenia migdałków.
- Antybiotykiem z wyboru w leczeniu anginy jest doustna penicylina, choć ze względu na to, że dzieci często mają trudności z jej przyjmowaniem, stosuje się amoksycylinę, która ma taką samą siłę eliminacji mikrobu.
- Oprócz antybiotykoterapii, jeśli jest konieczna, istnieją inne ogólne zalecenia: podawanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych (ibuprofen), unikanie bardzo gorących potraw oraz picie chłodnych, zimnych płynów, które mogą pomóc w łagodzeniu bólu i stanu zapalnego.
