Rozwój nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży

Skala problemu w Europie

Badania pokazują, że ponad 20% dzieci w całej Europie na nadwagę. U około 5% wszystkich dzieci stwierdzić można nawet zaawansowaną otyłość. W chwili obecnej statystyki pokazują, że grubo ponad 26 milionów dzieci europejskich wykazuje stanowczy nadmiar ciała, a ponad 7 milionów to dzieci otyłe. W Polsce dzieci z nadwagą stanowią od 2,5 do 12% całej swojej grupy. Różnice procentowe wynikają z miejsca zamieszkania. Najwięcej dzieci z nadwagą i otyłością mieszka na Śląsku. Z badań prowadzonych na 15 tysiącach dzieci ze Śląska wynika, że ponad 15% z nich ma nadwagę, a ponad 3% otyłość.

Z czego wynika problem otyłości wśród dzieci?

Największą trudnością jest bagatelizowanie otyłości i nadwagi wśród dzieci oraz młodzieży przez rodziców i prawnych opiekunów. Dzieci zostają czasem na siłę karmione i zmuszane do spożywania posiłków, co nie służy ani ich rozwojowi fizycznemu, ani psychicznemu. Zmuszanie dziecka do jedzenia może powodować wiele trudności wychowawczych w przyszłości. Lekarze alarmują, że w przypadku dzieci i młodzieży zazwyczaj rozpoznaje się tzw. otyłość prostą (w ponad 90% przypadków). Otyłość ta wynika właśnie z „przejedzenia” i zmuszania dzieci do spożywania określonych i dużych posiłków, bez jednoczesnego wskazania dziecku sposobu lub pomocy przy wykorzystaniu zgromadzonej energii. Otyłość prosta wynika z braku bilansu pomiędzy energią spożywaną, a pożytkowaną – niespożytkowana energia odkłada się w postaci tłuszczu. Mówiąc prościej – dzieci za dużo jedzą, a za mało się ruszają i są mało aktywne fizycznie. Mała aktywność fizyczna dzieci może wynikać również ze specyfiki dzisiejszego skomputeryzowanego świata. Coraz mniej zachęca się dzieci do wspólnych zabaw fizycznych na świeżym powietrzu. Częściej dzieci wybierają zabawę przy komputerze lub zostają wręcz zmuszane do biernego oglądania telewizji. Rodzice nie stymulują dzieci do pracy idąc na „łatwiznę”. Bajka zajmuje dziecko, a rodzic ma wolny czas dla siebie. Otyłość wtórna i metaboliczna również występuje u dzieci i młodzieży, jednak jest to problem o wiele rzadszy oraz dobrze poznany przez specjalistów.

Jak zapobiegać problemom z nadwagą?

Przede wszystkim nie należy powielać błędnego zachowania stereotypowego i „wmawiać” dziecku jedzenie, kiedy ono zwyczajnie nie czuje się głodne. Dziecko nie da się zagłodzić, kiedy będzie miało ochotę na jedzenie – powie o tym. Jeśli występuje problem z żywieniem, trawieniem, odczuwaniem głodu i sytości należy zgłosić się do lekarza specjalisty, nie należy karmić dziecka „na siłę”. Należy również zapewnić dziecku lub nastolatkowi odpowiednie warunki do prawidłowego rozwoju. Uczyć, że aktywność fizyczna jest pożądana, dobra i bezpieczna dla zdrowia. Szczególnie dzieciom, postawy takie powinniśmy pokazywać na własnym przykładzie – dzieci uczą się poprzez obserwację i powtarzanie. Dobrze ukształtowany styl życia rodziny zapewni mu prawidłowy rozwój i pozwoli na zachowanie odpowiedniej dla wieku wagi. Kobiety w ciąży powinny również zadbać o zrównoważoną i odpowiednią dla swojego stanu dietę. Życie płodowe dziecka jest niezwykle ważne dla późniejszego kształtowania się wagi już po urodzeniu. Badania pokazują, że nadwaga u matki podczas ciąży sprzyja rozwijaniu się otyłości dziecięcej u już narodzonego dziecka. Matki karmiące powinny również jak najdłużej karmić naturalnie piersią. Karmienie sztuczne również wpływa na możliwość wystąpienia nadwagi u rozwijającego się dziecka. Nie bez znaczenia pozostają również relacje rodzinne. Powinniśmy zapewnić dzieciom dom pełen miłości, życzliwości i wyrozumiałości. Mniej stresu oznacza szczęśliwsze, weselsze i przede wszystkim zdrowsze dziecko zapewniając zbilansowany i odpowiedni rozwój każdemu szkrabowi.