Poród - co powinnam wiedzieć o cesarskim cięciu?

Doprowadza to do sytuacji, że gdy kobieta słyszy wcześniej od swojego lekarza prowadzącego, że konieczne będzie przeprowadzenie cięcia czuje silne rozczarowanie i dalej pomimo medycznych wskazań stara się upierać przy porodzie naturalnym. Nie wiemy najczęściej niemal nic na temat tego zabiegu, gdyż zapisujemy się do kosztownych szkół rodzenia, które uczą nas zachowania podczas klasycznej naturalnej akcji porodowej oraz podstawowych zasad opieki nad maluchem. Położne najczęściej o cesarkach wspominają niewiele bądź wcale. O konieczności wykonania cięcia możemy dowiedzieć się nieco wcześniej. Wówczas zabieg będzie zaplanowany i zdarzymy się do niego choć w niewielkim stopniu merytorycznie przygotować. Może jednak być tak, ze w trakcie akcji porodowej lekarze zdecydują, że zaistniała sytuacja zagraża w sposób bezpośredni życiu mamy lub dziecka i zdecydują się na niezwłoczne przeprowadzenie zabiegu. Zdarza się również, że kobieta przez dłuższy czas przebywa na oddziale patologii ciąży. Jej pobyt może być uwarunkowany przez najróżniejszy przyczyny. Lekarze prowadzą ścisły monitoring mamy oraz dziecka, wciąż licząc na możliwość naturalnego porodu jednak w pewnym momencie może się okazać, że taki poród jest niemożliwy i dziecko zostanie w szybkim czasie „wyjęte” na świat.

Poważna operacja a nie kosmetyka

W czasie cesarskiego cięcia przecięte zostają powłoki brzuszne oraz macica i dziecko zostaje wyjęte na świat. Jest to poważna operacja, po której powrót do pełnej strawności może pochłonąć nawet kilka miesięcy, natomiast pierwsze tygodnie i poruszanie się bywa dla młodej mamy bardzo kłopotliwe. Decyzję o przeprowadzeniu takiej operacji lekarze podejmują w sytuacji, gdy poród naturalny może stanowić istotne zagrożenie dla życia lub zdrowia matki albo dziecka. Operacja trwa kilkadziesiąt minut. Najczęściej przeprowadza się ją w znieczuleniu miejscowym lub dużo rzadziej, gdy wymaga tego sytuacja w narkozie.

Istotne informacje

• Przy planowanych cesarkach najczęściej wykonuje się je jakiś czas przed terminem w jakim dziecko miało pojawić się na świecie, aby nie dopuścić do rozpoczęcia się niebezpiecznej akcji porodowej.
• Do szpitala udajmy się dzień przed planowanym zabiegiem.
• 6 godzin przed operacją nic nie jemy oraz nie pijemy aby pełen żołądek nie przeszkadzał w czasie zabiegu.
• Po przyjeździe do szpitala zostanie wykonane badanie KTG, którego celem jest zbadanie pracy serca płodu.
• Kolejny krok, który nie powinien cię zdziwić to fakt, iż krótko przed zabiegiem pielęgniarka bądź położna założą ci cewnik do pęcherz moczowego.
• Podana zostanie również kroplówka nawadniająca, której celem jest zwiększenie objętości krwi, jest to środek zapobiegawczy, który później chroni pacjentkę przed nadmierną utratą krwi.
• Każdy zabieg cięcia cesarskiego wykonuje się w znieczuleniu. Nie ma znaczenia czy jest planowany czy też nie. Gdy kobieta zostaje wwieziona na sale operacyjną najczęściej otrzymuje zastrzyk w kręgosłup w wyniku którego kilka chwil później nie czuje nic od pasa w dół. Daje to możliwość zobaczenia malucha zaraz po narodzinach, gdyż kobieta pozostaje przytomna.
• Niektóre panie mogą być przerażone, że skoro będą przytomne będą widzieć cały przebieg operacji. Nie dzieje się tak jednak gdyż lekarze oddzielają brzuch specjalnym niewielkim parawanem, dzięki czemu jedynie ich słyszymy.
• Przecięte zostaną powłoki brzuszne i macica, dziecko wyjęte i przekazane neonatologowi do oceny jego stanu zdrowia, następnie wyciągane jest łożysko a mama zszywana.
• Zabieg trwa około 30 minut.
• Po jego zakończeniu mama przewożona jest na salę pooperacyjną, na której pozostaje pod opieką położnej, gdyż przez 12 godzin nie wolno jej wstawać ze względu na znieczulenie. Dziecko przystawiane jest do piersi w pozycji leżącej. Będziesz również otrzymywać leki o działaniu przeciwbólowym oraz kroplówki.
• W szpitalu należy pozostać 2-3 dni. Najczęściej w 3 dobie można już jeść kleik i sucharki.
• Po tygodniu od wykonania zabiegu należy zgłosić się na zdjęcie szwów, najczęściej do swojego ginekologa.
• Na sali operacyjnej przebywa duża ilość osób – dwaj ginekolodzy-położnicy, neonatolog, anestezjolog, pielęgniarka, instrumentariuszka oraz sanitariuszka. Jeśli jest to szpital akademicki to często również studenci medycyny. Z tego powodu ojciec dziecka w publicznych szpitalach najczęściej nie jest wpuszczany na salę operacyjną. Czeka na korytarzu, w niektórych przypadkach ma możliwość obserwowania sytuacji przez szybę i zobaczenia dziecka już w trakcie badania go przez neonatologa.
• Pierwsze dni po cesarce są ciężkie dla mamy gdyż ma znaczne problemy z poruszaniem się i opieką nad maluchem. W szpitalu pomóc może pielęgniarka jednak później często potrzebuje dodatkowej pomocy bądź musi radzić sobie samodzielnie. Jest bardzo obolała i zmęczona jak po poważnej operacji.
• W czasie gojenia się blizny należy unikać jej drażnienia i noszenia ciasnych ubrań, nie wolno zakładać pasów wyszczuplających.

Cesarka na życzenie

Wiele mam obawiających się bólu i urazów przy porodzie decyduje się świadomie na przeprowadzenie zabiegu cesarskiego cięcia bez wyraźnych przesłanek medycznych do tego. Ma to służyć przede wszystkim profilaktyce. Czy postępowanie takie jest słuszne czy też nie każda kobieta oceni sama.

• Dobro dziecka – maluszek, który zostaje wydany na świat drogami natury zostaje przygotowany do procesu oddychania. Prawidłowy poród nie stanowi dla niego zagrożenia. Może tak być jeśli cała akcja się przedłuża i jest bardzo wyczerpująca dla mamy i dziecka. Maluch może również od razu znaleźć się w ramionach mamy i zostać nakarmiony. Po cesarce musi najpierw zostać zbadany a na karmienie czeka nawet wiele godzin.
• Ochrona przed bólem - może się wydawać że jeśli urodzisz przez cesarkę to nie będzie tak boleć. Ale są to pozory. Faktycznie w czasie zabiegu nie czujesz nic, jednak później proces dochodzenia do siebie i wracania do sprawności ciągnie się nawet kilka miesięcy. Ból czasem bardzo silny pojawia się już gdy znieczulenie przestanie działać. Otrzymujesz środki przeciwbólowe, jednak jeśli karmisz piersią to możesz stosować jedynie zalecone przez lekarza dawki paracetamolu. Blizna goi się tygodniami, nie możesz się schylać ani dźwigać, a jednocześnie musisz opiekować się swoim maleństwem. Bóle w okolicy szycia mogą występować przez około pół roku, jednak wiele kobiet wskazuje że nawet latami po zabiegu czują naciąganie lub delikatny ból w tej okolicy. Po porodzie naturalnym szybciej dojdziesz do siebie i bóle będą mniej dotkliwe. Jeśli bardzo obawiasz się samej akcji porodowej zastanów się nad zastosowaniem znieczulenia zewnątrzoponowego lub podpajęczynówkowego. Złagodzi to dolegliwości w czasie porodu, anestezjolog zadba również aby ewentualne szycie krocza przebiegło bezboleśnie.
• Uniknę powikłań – cesarskie cięcie jest operacją, w której wyniku mogą pojawić się komplikacje, wymagające leczenia. Endometrioza, problemy z pęcherzem moczowym, uszkodzenia jelit, bolesne zrosty a także istnieje możliwość pęknięcia szwów w czasie kolejnych porodów. Kobietom, które przeszły zabieg cesarskiego cięcia lekarze zalecają odczekanie co najmniej 1-2 lat przed kolejną ciążą.

Kiedy cesarka

Planowane zabiegi cesarskiego cięcia przeprowadza się w następujących sytuacjach:

• Ciąże mnogie – najczęściej jeśli kobieta ma urodzić bliźnięta lub trojaczki lekarze wcześniej decydują o zaplanowaniu cięcia gdyż znacznie zmniejsza to ryzyko pojawienia się nieprawidłowości i uszkodzeń w czasie porodu, np. niedotlenienia malca.
• Złe ułożenie dziecka - cesarki planuje się również jeśli dziecko nie przyjmie w łonie mamy odpowiedniej pozycji do przeprowadzenia naturalnego porodu.
• Naturalny poród grozi silnym krwotokiem u mamy, np. z powodu centralnie umiejscowionego, przodującego łożyska.
• Występowanie u mamy czynnej opryszczki w obrębie narządów rodnych – w tej sytuacji przeprowadzenie cięcia znacząco zmniejsza możliwość przeniesienia zakażenia na malucha.
• Mama ma za sobą ciężkie operacje w obrębie macicy lub we wcześniejszych latach dwa razy albo więcej zostało przeprowadzone u niej cesarskie cięcie.
• Dziecko ważące ponad 4 kg – mogą wystąpić komplikacje w czasie porodu.
• Zbyt duża główka dziecka w stosunku do szerokości dróg rodnych kobiety – mogą wystąpić groźne komplikacje w czasie naturalnego porodu.
• Niektóre schorzenia u mamy, na które może mieć wpływ gwałtowna zmiana ciśnienia krwi jaka występuje przy naturalnym porodzie, a nie pojawia się w czasie cięcia – cukrzyca, przewlekłe choroby serca, wady wzroku z istniejącym ryzykiem odklejenia się siatkówki.

W jakich sytuacjach lekarz podejmie decyzję o przeprowadzeniu cięcia, w sytuacji gdy już rozpoczął się poród naturalny?

• Przedwczesne oddzielenie się łożyska,
• Słaba akcja skurczowa,
• Wypadnięcie pępowiny,
• Poród nie postępuje, ze względu na brak rozwierania się szyjki macicy,
• Pojawienie się zaburzeń tętna płodu, które mogą stanowić istotne zagrożenie dla dziecka, np. jego niedotlenienie.

Marta