Umowy "śmieciowe" - wszystko o umowie zlecenie i umowie o dzieło

Umowy cywilno-prawne

Zarówno umowy zlecenie jak i umowy o dzieło są umowami cywilno-prawnymi. Oznacza to, że pracowników zatrudnionych na podstawie tego rodzaju umów nie obowiązują zapisy Kodeksu Pracy, ale Kodeksu Cywilnego. Wiąże się to między innymi z barkiem płatnego urlopu lub innymi przywilejami pracowników zatrudnionych na umowę o pracę jak np. dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych czy w godzinach nocnych. Warto jednak pamiętać, że umowy tego rodzaju są elastyczne i zleceniobiorca powinien spróbować negocjować ich warunki.

Składki ZUS

Nazwa „umowy śmieciowe” powstała między innymi ze względu na to, że umowy o pracę zawarte na podstawie Kodeksu Cywilnego, nie zobowiązują zleceniodawcy do opłacania wszystkich składek ZUS. W przypadku umowy zlecenia zleceniodawca opłaca składkę emerytalną, rentową, wypadkową i zdrowotną. Składka chorobowa może być płacona na wyraźne życzenie zleceniobiorcy. Jeśli zależy Ci na opłacaniu składki chorobowej, powiedz o tym zleceniodawcy i postaraj się, aby zapis o jej opłaceniu pojawił się w umowie. Musisz pamiętać, że to dzięki składce chorobowej masz prawo do bezpłatnego leczenia, płatnego zwolnienia lekarskiego lub urlopu macierzyńskiego, który w innym wypadku nie należy Ci się. W przypadku umowy o dzieło nie ma konieczności odprowadzania jakichkolwiek składek do ZUS. Tym samym nie są odkładane pieniądze na Twoją emeryturę, nie masz prawa do bezpłatnego leczenia czy płatnych zwolnień lekarskich. Jeśli zatem Twoim głównym źródłem utrzymania są dochody uzyskiwane z umów o dzieło powinnaś zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Pozwoli Ci to na leczenie się w ramach NFZ.

Warunki pracy

Podpisując umowę zlecenie lub umowę o dzieło musisz być świadoma, że nie będą należały Ci się przywileje związane z pracą na etacie. Nie masz prawa do płatnego urlopu, wyższej stawki za nadgodziny czy dodatku za pracę w nocy. Dlatego zadbaj o to, aby warunki umowy były jak najdokładniej określone. Dzięki zawartym w umowie zapisom np. o ilości godzin spędzonych w pracy czy dokładnym okresie wykonywania zlecenia można próbować się bronić przed wykorzystywaniem przez zleceniodawcę.

Warto wiedzieć!

Umowa cywilno-prawna nie musi być zawarta na piśmie, jednak należy zadbać o to, aby była spisana, ponieważ w sprawach spornych jest ona podstawą do walki o swoje prawa. W przypadku wystąpienia spraw spornych każda ze stron podpisujących umowę zlecenie lub umowę o dzieło może skierować sprawę do sądu cywilnego, który rozstrzyga w sprawie. Osoby zatrudnione na umowy cywilno-prawne w razie naruszania ich praw mogą zgłosić się do Państwowej Inspekcji Pracy. Agnieszka