Szkarlatyna u dzieci – objawy, leczenie. Czy szkarlatyna jest zaraźliwa?

Co to jest szkarlatyna?

Szkarlatyna, inaczej nazywana też płonicą, jest ciężką zakaźną chorobą bakteryjną. Występuje głównie u dzieci. Wywołują ją paciorkowce typu A (Streptococcus pyogenes). Płonica rozprzestrzenia się drogą kropelkową, jednak głównie przez kontakt bezpośredni z osobą zakażoną lub też z przedmiotami, których ostatnio używała.

Szkarlatyna – objawy u dzieci

Szkarlatyna u dzieci występuje najczęściej w wieku przedszkolnym oraz szkolnym. Nie odnotowuje się przypadków choroby u niemowląt. Ma to związek z odpornością bierną, czyli tą, którą przekazuje maluchowi mama w czasie ciąży. Dzieci chorują na szkarlatynę najczęściej w jesieni oraz w zimie. Zdarza się, że występują lokalne epidemie szkarlatyny — w przedszkolu czy w szkole. Ta nieprzyjemna choroba zakaźna może mieć różny przebieg — od bardzo łagodnego po ostry. Główne objawy szkarlatyny u dzieci to:

• Wysoka gorączka — jest to jeden z pierwszych objawów. Temperatura w czasie płonicy może dochodzić nawet do 40°C. Gorączce mogą towarzyszyć — ból brzucha, wymioty, biegunka oraz dreszcze
• Ból gardła — jest silnie zaczerwienione, a na języku widać biały nalot. Po kilku dniach zarówno gardło, jak i język nabierają bardzo intensywnego malinowego koloru
• Powiększenie migdałków oraz węzłów chłonnych — objaw ten nie występuje jednak w każdym przypadku
• Wysypka — pojawia się przeważnie w 2. dobie choroby. Może ona przypominać lekkie oparzenie słoneczne i powodować świąd. Pokazuje się najczęściej na tułowiu, później przechodzi na resztę ciała — pachwiny, pośladki. Istotne jest, że po około 7 dniach w miejscach wysypki naskórek zaczyna się złuszczać
• Rumień twarzy — również pojawia się zazwyczaj w 2 dobie. Jest to drobnoplamista, czerwona lub różowa wysypka. Występuje głównie na policzkach. Skóra wokół ust oraz w okolicach nosa pozostaje niezmieniona

Objawy u dorosłych

Szkarlatyna u dorosłych występuje o wiele rzadziej niż u dzieci. Często jej objawy początkowo mylone są ze zwykłym przeziębieniem lub anginą. Pierwszymi objawami szkarlatyny u dorosłych jest gorączka, a także ból i zaczerwienienie gardła oraz problemy gastryczne. Może dojść też do powiększenia migdałków. Później tak jak u dzieci pojawia się wysypka. Płonica u dorosłych może skutkować bardzo poważnymi powikłaniami, dlatego niezbędna jest konsultacja z lekarzem.

Szkarlatyna – leczenie

Leczenie szkarlatyny trwa około 10 dni. Jego głównym celem jest wstrzymanie wytwarzania toksyn przez szczepy bakterii. Przyczynowe leczenie tej choroby zakaźnej polega na podaniu odpowiedniego antybiotyku, który okaże się skuteczny na paciorkowce z grupy A. Najczęściej stosuje się penicylinę. Uzupełniająco używa się leki przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe, a także syropy na kaszel i pastylki na ból gardła. Pomocne mogą okazać się też tabletki z witaminą C, wzmacniające odporność. W czasie terapii nie powinno się samodzielnie modyfikować przepisanej przez lekarza dawki leku ani przerywać leczenia. W większości przypadków terapia może odbywać się w warunkach domowych. Konieczne jest też przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów, a także pokarmów w postaci płynnej lub półpłynnej. Ze względu na silny ból gardła, który znacznie utrudnia przełykanie.

Powikłania po chorobie

Choć powikłania po szkarlatynie zdarzają się niezwykle rzadko, to nigdy nie należy bagatelizować choroby. Im wcześniej zostanie ona wykryta, tym mniejsze ryzyko ich wystąpienia. Do głównych powikłań po szkarlatynie należą:

• ropne zapalenie węzłów chłonnych
• zapalenie ucha
• paciorkowcowe zapalenie stawów
• zapalenie mięśnia sercowego
• ostre kłębuszkowe zapalenie nerek
• posocznica
• gorączka reumatyczna

Czy szkarlatyna jest zaraźliwa?

Szkarlatyna jest chorobą bardzo zakaźną. Można się nią zakazić od innego chorego na płonicę, ale także i na anginę, bo wywołują je te same bakterie. Zarazić może również bezobjawowy nosiciel Streptococcus pyogenes. Do zakażenia dochodzi przeważnie drogą kropelkową, a także przez kontakt z przedmiotem, którego używał chory. Zdarza się, choć bardzo rzadko, że zakaża się poprzez kontakt z chorobowymi zmianami skórnymi. Osoba chora przestaje zarażać po 24 godzinach od podania antybiotyku. Dzieci, u których podejrzewa się szkarlatynę, nie powinny uczęszczać do żłobka, przedszkola ani szkoły.