Problem samookaleczania się u dzieci – przyczyny, jak z nim walczyć?

Dzieci i samookaleczenie się

Szczególny problem samookaleczeń dotyczy dzieci, szczególnie tych mniejszych. Nie jest on związany z zachowaniami kulturowymi czy artystycznymi (np. sznyty w celu pokazania jakichś większych wartości, praktyki cięcia się w środowiskach młodzieżowych, czy chociażby stosowanie bolesnego piercingu ciała). Samookaleczenie dzieci wynika z głębokiej autoagresji i skrywanej nieraz depresji dziecięcej.

Funkcje przejmowane przez samookaleczenie

Chociaż „normalnym” ludziom, u których instynkt samozachowawczy jest stanowczo za silny na zaatakowanie własnego ciała, wydaje się, że zachowanie takie jest bezsensowne, to nie jest to do końca prawdą. U ludzi samookaleczających się, autoagresja stanowi bardzo ważną część ich życia i pełni wielorakie funkcje, łączące się także ze zmniejszeniem nasilenia objawów nerwicowych czy depresyjnych – oczywiście, krótkotrwało i bardzo subiektywnie. Samookaleczenie się pomaga dzieciom w redukcji lęku i wewnętrznego napięcia. Pomaga przeżyć to, co dla nich jest „nie przeżywalne”, co wykracza poza ich możliwości stresowe. Dodatkowo, autoagresja pomaga radzić sobie ze zdenerwowaniem i gniewem, kiedy dziecko styka się z trudnymi dla siebie sprawami. Bardziej u dorosłych, niż u dzieci, autoagresja prowadzi do ponownego odczucia kontroli nad sobą, swoim życiem i własnym ciałem. Pozwala na odzyskanie poczucia rzeczywistości, stania się na powrót sobą w swoim własnym życiu.

Rodzice wobec dzieci samookaleczających się

Dzieci bardzo często wyrażają przez samookaleczenie się swoje emocje i doświadczenia traumatyczne, ponownie pokazują, że „coś” jest nie tak. Warto rozpocząć współpracę z psychologiem lub psychoterapeutą dziecięcym, jeśli sytuacje związane z naszym dzieckiem, wypadają spod naszej kontroli. Dziecko należy odizolować od rzeczy, którymi zrobić sobie może krzywdę. Jeśli samookalecza się w celu ukazania swojego gniewu czy smutku, należy pokazać mu i nauczyć go, innych form radzenia sobie ze stresem i stresującymi sytuacjami. Jeśli zauważamy, że dziecko zachowuje się tak „specjalnie”, chcąc niejako ukarać rodziców, skomunikować się z nimi, wywrzeć jakikolwiek wpływ, stanowczo nie można pozwolić na „dostanie” przez dziecko to, czego żąda. Musi się ono nauczyć tego, że przez takie zachowanie nie zyska niczego, a może jedynie stracić. Oczywiście, każda sytuacja jest bardzo indywidualna, więc przed podjęciem jakichkolwiek kroków, warto skonsultować się ze specjalistą.