Olej palmowy - kontrowersyjny tłuszcz

Co zawiera olej palmowy?

Olej palmowy pozyskuje się z miąższu oraz ziaren palmy oleistej - olejowca gwinejskiego. Skład oleju palmowego z miąższu, to niemal 50% nasyconych kwasów tłuszczowych. Natomiast ten powstały z nasion olejowca posiada ich jeszcze więcej, bo aż 80%. Niestety ich zbyt duża ilość w diecie nie jest dobra dla organizmu. Do tego w większości występujące na rynku oleje palmowe są przetwarzane, w trakcie rafinowania bądź utwardzania w oleju palmowym wytwarzają się liczne szkodliwe substancje.

Najmniej przetwarzana forma, czyli surowy olej palmowy ma pomarańczowo-czerwony kolor i półpłynną, gęstą konsystencję. Jest on tłoczony na zimno. Zawiera sporo dobrych substancji takich jak:

• karotenoidy - posiadają właściwości antyoksydacyjne, zwalczają wolne rodniki
• likopen - ma działanie przeciwstarzeniowe, przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne
• sterole - obniżają poziom cholesterolu, potęgują wchłanianie się witamin
• witaminy A, E oraz K - wspomagają liczne procesy zachodzące w organizmie
• skwalen - spowalnia procesy starzenia się oraz zmniejsza poziom cholesterolu
• koenzym Q10 - wspomaga oddychanie komórkowe

Główne odmiany oleju palmowego

Olej palmowy występuje pod kilkoma postaciami, oto trzy podstawowe:

• Olej palmowy utwardzony - jest to najbardziej niszczycielska odmiana, głównie przez to, że zawiera tłuszcze trans.
• Olej palmowy rafinowany - w trakcie oczyszczania traci dobroczynne składniki, a zyskuje chorobotwórcze substancje rakotwórcze.
• Olej palmowy surowy - najbardziej bezpieczna odmiana oleju palmowego, posiada dużo wartościowych składników.

Czy olej palmowy jest zdrowy?

Rzadko spotykany surowy olej palmowy posiada wiele dobroczynnych substancji, on jak najbardziej może być stosowany w diecie, jednak też z pewną dozą rozsądku. Pamiętaj, że zawiera sporą ilość nasyconych kwasów tłuszczowych, które nie mają dobrego wpływu na organizm.

Najczęściej w kuchni oraz przemyśle spożywczym stosuje się przetwarzany palmowy olej. Mieści on w sobie dużą ilość kwasów tłuszczowych nasyconych sprzyjających wzrostowi cholesterolu. Największe szkody w organizmie wywołuje utwardzony olej palmowy. Zawarte w nim tłuszcze trans wzmagają produkcję tkanki tłuszczowej, powodują zaburzenia pracy układu krążenia, miażdżycę oraz cukrzycę.

Jak powstaje olej palmowy?

Ponad 80% dostępnego oleju palmowego pozyskuje się w Indonezji oraz w Malezji. Niestety tak duża produkcja wiąże się z masowym wyniszczaniem niezwykle cennych lasów tropikalnych. Odbywa się to poprzez wycinkę, a nawet przez wypalanie. Giną wtedy zwierzęta oraz unikalna roślinność, gatunki fauny i flory zagrożone są przez to wyginięciem. Duży wpływ na zanieczyszczenie środowiska ma dwutlenek węgla powstający w trakcie wypalania oraz szkodliwa chemia stosowana w uprawie. Jedynie produkty zaopatrzone certyfikatem RSPO pochodzą z ekologicznie zrównoważonych plantacji drzew palmowych.

W czym znajdziemy olej palmowy?

Jak już zostało wspomniane w trakcie rafinacji oleju palmowego traci on swoje wartości spożywcze. Traci także kolor, smak oraz zapach, zyskuje za to kremową konsystencję, którą można mieszać z różnego rodzaju produktami spożywczymi. Zapewnia im trwałość i pożądaną strukturę. Taką domieszkę stosuje się:

• w margarynach
• w miksach tłuszczów roślinnych
• w czekoladach
• w polewach
• w batonach
• w produktach instatnt
• w ciastkach
• w lodach
• w chipsach
• w majonezach
• w musli
• w gotowych daniach
• w pieczywie (bułki do hamburgerów, chleb tostowy) oraz w gotowych ciastach (francuskie, na pizzę) posiadających długi termin przydatności
• w niektórych lekarstwach, suplementach oraz kroplach i kosmetykach

Jeżeli zależy Ci na świadomym robieniu zakupów, to czytaj etykiety. Producenci czasem jasno opisują skład, ale olej palmowy znajdziemy pod różnymi nazwami:

• olej roślinny utwardzony
• tłuszcz utwardzony
• utwardzony olej palmowy
• tłuszcz uwodorniony
• tłuszcz częściowo utwardzony
• tłuszcz roślinny utwardzony

Czytając listę składników produktów nieraz zdziwisz się co może zawierać dodatek oleju palmowego. Miej to na uwadze, ponieważ tłuszcze trans zawarte w przetwarzanym oleju palmowym potrafią wyrządzić w organizmie duże szkody.

Dlatego jeżeli chcesz używać oleju palmowego, to tylko tego surowego opatrzonego certyfikatem RSPO. Jednak taki olej nie jest łatwy w zdobyciu. Na co dzień w kuchni zdecydowanie bezpieczniej jest zastąpić utwardzany, czy też rafinowany olej palmowy masłem kokosowym, oliwą, olejem rzepakowym lub masłem z kakaowca.