Kutia, czyli tradycyjna potrawa wigilijna. Jaka jest jej historia

Kutia wigilijna – tradycyjne danie ze wschodu

Tradycyjna kutia to jedno z najważniejszych dań przygotowywanych na słodko w zestawieniu 12 tradycyjnych potraw wigilijnych, szczególnie na Lubelszczyźnie, Podkarpaciu i Białostocczyźnie. Mimo iż kutię serwuje się 24 grudnia niemalże we wszystkich regionach Polski, to nie jest to typowe polskie danie. Historia kutii rozpoczyna się na Ukrainie oraz w krajach takich jak Białoruś, Rosja i Litwa. Kutię wielbiono także na kresach wschodnich, co miało znaczący impakt na popularność potrawy w pozostałych rejonach Polski.

Dlaczego kutia – skąd wywodzi się nazwa

Słowo kutia wywodzi się prawdopodobnie z pochodzącego ze starożytnej greki słowa kókkos, które w wolnym tłumaczeniu oznacza – pestka lub ziarno. W Polsce powszechnie używaną nazwą dania z pszenicy, migdałów i orzechów jest kutia. Jednak na wschodzie z uwagi na liczne dialekty i gwary regionalne funkcjonującymi nazwami się także: kucja, kucia. Zarówno na kresach wschodnich, jak i na terenach Rosji, czy Białorusi kutia stanowiła tak nieodzowny element Świąt Bożego Narodzenia, że niejednokrotnie wigilia była nazywana kucją, natomiast 24 grudnia określano dniem kucji.

Ile kalorii ma kutia – kcal na 100 g

Pomimo wyjątkowego smaku kutia nie jest niestety daniem niskokalorycznym. Powinny o tym pamiętać osoby poddane restrykcyjnym dietom ze ściśle wyznaczonym zapotrzebowaniem kalorycznym. W zależności od użytych składników oraz ich gramatury, porcja kutii (100 g) dostarcza między 250-300 kalorii. Niewątpliwym atutem kresowej potrawy jest wysoka zawartość błonnika dzięki pszenicy, która jest jego pełnowartościowym źródłem.

Czy kutia jest zdrowa

Pozornie mogłoby się wydawać, że wysoka kaloryczność nie idzie w parze ze zdrowiem i jest to poniekąd prawdą, lecz zjedzenie niewielkiej porcji kucji nie niesie za sobą żadnych negatywnych skutków zdrowotnych. Kresowe danie w wigilijnym menu to solidna dawka witamin i składników mineralnych takich jak:

• witaminy: A, E, C
• witaminy z grupy B
• cynk
• wapń
• potas
• żelazo
• magnez
• fosfor
• selen

Jak długo można przechowywać kutię

Oryginalna kutia z pszenicą najlepiej smakuje zaraz po przygotowaniu, dlatego też zaleca się robić to w dzień wigilii.Potrawa może być przechowywana w lodówce przez 2-3 dni, lecz ziarna pszenicy po tym czasie mogą zacząć twardnieć.

Czy kutię można zamrozić

Święta Bożego Narodzenia to przede wszystkim niezliczona ilość jedzenia, dlatego też warto gospodarować nim w takim sposób, aby nic się nie zmarnowało. Problem znika w przypadku jedzenia, które można zamrozić, a jak jest z kutią? Zamrożoną kutię można przechowywać przez ok. 2-4 tygodnie, lecz tak samo jak w przypadku przechowywania w lodówce, nie ma żadnej gwarancji, że ziarna pszenicy nie stracą miękkości.

Czym zastąpić pszenicę w kutii

Czy ziarna pszenicy można zastąpić innym składnikiem? Jak najbardziej! Przygotowanie potrawy na bazie ziaren pszenicy jest dość czasochłonne, ale korzystając z alternatywnych produktów spożywczych, można ten proces przyspieszyć. Do tego celu doskonale sprawdzi się składniki takie jak:

• makaron (świderki lub łazanki)
• ryż biały
• kasza bulgur
• kasza pęczak
• ryż brązowy

Kutia – składniki podstawowe

• obrana z łusek pszenica
• posiekane bakalie (rodzynki, orzechy włoskie lub laskowe, daktyle, figi, śliwki, morele, kandyzowana skórka pomarańczy)
• migdały (mogą być zastąpione ekstraktem migdałowym)
• mak
• naturalny miód

Jak przygotować tradycyjną kutię

Wigilijne danie z makiem na bazie pszenicy jest łatwe w przygotowaniu. Pamiętaj, że pszenica używana do zrobienia kutii powinna być pozbawiona łusek. Kutia wigilijna – przygotowanie krok po kroku

1. Pszenicę należy zalać zimną wodą i moczyć przez 24 godziny. Następnego dnia odlać pozostałą wodę i zalać ponownie wrzącą wodą. Gotować do momentu uzyskania odpowiedniej miękkości – ok. 1 godzinę. Aby nie przypalić pszenicy, gotuj ją na wolnym ogniu, kontroluj także ilość wody w naczyniu
2. Ugotowaną pszenicę należy odcedzić i dokładnie ostudzić
3. Analogicznie postępuj z makiem, który także powinien zostać wypłukany, namoczony oraz zagotowany
4. Ugotowany mak należy zmielić w maszynce do mielenia mięsa na cienkich oczkach. Dla uzyskania najlepszej masy makowej warto powtórzyć ten zabieg mniej więcej 3-4 razy
5. Miękkie bakalie takie jak rodzynki, daktyle, morele namocz w ciepłej wodzie przez 25 minut. Po tym czasie odsącz i posiekaj na cienkie paski
6. Podprażone na suchej patelni orzechy i migdały również posiekaj
7. Ostatnim krokiem przygotowania kutii jest dodanie do miękkiej pszenicy wszystkich składników. Całość należy dokładnie wymieszać

Aby wzbogacić smak dania, podawaj kutię ze słodką śmietanką, której niewielką ilość należy ozdobić czubek porcji na talerzu.