Urojenia paranoidalne i paranoiczne
Urojenia paranoidalne odróżnia się od paranoicznych poprzez ich status tego, czy mogą lub nie zaistnieć w świecie rzeczywistym. Urojenia paranoidalne są mocno wyostrzone i wyolbrzymione oraz raczej niemożliwe do spełnienia. Oba typy urojeń dotyczą zazwyczaj jednej tematyki.
Występowanie choroby i jej przyczyny
Zaburzenia paranoidalne nie są stwierdzane często, chociaż z drugiej strony większość psychiatrów uważa, że mogą występować znacznie częściej, niż zostają diagnozowane. Występowaniu zaburzeń paranoidalnych sprzyjają: występowanie innych chorób natury psychicznej w tym zaburzeń osobowości, przewlekłego stresu, nadużywania środków psychoaktywnych i alkoholu, oraz stała, stwarzająca barierę izolacja.
Zespół paranoidalny
W odróżnieniu od „zwykłych” zaburzeń paranoicznych, w zespole paranoidalnym urojenia pacjenta mają charakter nieusystematyzowany i nie tworzą spójnej całości. Mogą być całkowicie przypadkowe, a dodatkowo chory może cierpieć na dotkliwe halucynacje i mieć zaburzony tok myślenia. Dodatkowo pacjenci wykazują się również dodatkowymi zaburzeniami: myślenia, czucia czy nastroju.
Kiedy zespół paranoidalny łączy się z depresją mamy do czynienia z zespołem paranoidalno-depresyjnym. W zespole tym oprócz uporczywych urojeń oraz omamów występują jeszcze wszystkie objawy znane dla depresji.
Leczenie urojeń
Leczenie wszelkiego rodzaju zaburzeń związanych z urojeniami, zarówno paranoidalnymi, jak i paranoicznymi, związany jest z wielką trudnością w nawiązaniu kontaktu z samym chorym. Chory nie chce najczęściej podjąć leczenia, nie rozumie swojej choroby i nie dopuszcza do świadomości tego, że naprawdę jego przekonania o świecie są zaburzone, a on sam cierpi na jakąkolwiek chorobę.
W leczeniu stosuje się przede wszystkim farmakologię, używając neuroleptyków.
Leki neuroleptyczne w działaniu
Neuroleptykami, stosowanymi przy leczeniu zaburzeń paranoidalnych, nazywa się leki przeciwpsychotyczne. Stosuje się je również w przypadku leczenia psychoz i schizofrenii. Działają one uspokajająco zarówno na ośrodkowy układ nerwowy hamując aktywność niektórych neuronów, jak i na samo zachowanie chorego – co jest widoczne dla bliskich.
Neuroleptyki nie mogą doprowadzić do uzależnienia. Występują jednak po ich zażyciu pewne działania niepożądane, wśród których najlepiej opisany jest zespół poneuroleptyczny. Starsze leki z tej grupy wywoływały również inne objawy uboczne, ale leki nowej generacji nie niosą już za sobą takiego problemu. Zażywane zgodnie z dawką zalecaną przez lekarza nie wywołują żadnych poważniejszych komplikacji i nie zagrażają życiu pacjenta.
