Stany maniakalno-depresyjne – co to jest, jak się leczy, jak rozpoznać

Czym są stany maniakalno-depresyjne?

Są to uciążliwe problemy natury emocjonalnej i depresyjnej. Rozpoznanie stanów maniakalno-depresyjnych następuje wtedy, gdy można u danej osoby wykazać przynajmniej po jednym epizodzie depresyjnym i maniakalnym w jej życiu, w niedalekiej lub dalszej przeszłości. Mania charakteryzuje się podwyższeniem nastroju, gonitwą myśli, wysoką samooceną, przecenianiem swoich własnych możliwości i sił. Pacjenci mają w tych momentach czasem bardzo dziwne, wręcz „szalone” pomysły. Nierzadko pozbywają się całego majątku swojej rodziny, ponieważ widzą możliwość szybkiego zarobku, jakiejś świetnej inwestycji. Tak samo mogą przekroczyć swoje wyobrażenia o własnym ciele i o swoich możliwościach, co może być dla nich niezwykle niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia oraz życia (np.wysokogórska wycieczka bez zabezpieczeń i sprzętu, inne „wyczyny” sportowe). Ogółem są to więc osoby odróżniające się silną energią, bijące „pozytywną energią”, ale przy tym zupełnie odrealnione w swoich oczekiwania i możliwościach. Tylko niekiedy w okresie maniakalnym występują halucynacje.

Epizody depresyjne

Drugą stroną zaburzeń maniakalno-depresyjnych jest występowanie epizodów depresyjnych. Charakteryzują się one smutkiem, przygnębieniem, odczuwaniem beznadziejności, całkowitą anhedonią, brakiem wyrażania i odczuwania uczuć oraz emocji, spadkiem tempa wykonywanych czynności i codziennego życia, problemami z pamięcią, uwagą oraz koncentracją. Poza tym występują objawy związane z obniżoną samooceną oraz trudnościami w zawieraniu i podtrzymywaniu kontaktów, co czasami może prowadzić do myśli samobójczych.

Początki choroby

Zazwyczaj pierwszy epizod występuje w wyniku przeżycia jakiegoś naprawdę silnego, mocnego stresu, smutku, lub w przypadku innych urazów na tle psychicznym.Następnie stany te mogą się pojawiać częściej przeradzając się w pełnoobjawową chorobę afektywną dwubiegunową. Zazwyczaj pierwszy epizod zaczyna się w wieku około 20 lat.

Jak leczyć stany maniakalno-depresyjne?

Najlepszym sposobem leczenia jest farmakoterapia zalecona przez lekarza psychiatrę. W stanach depresyjnych warto również odwiedzić dobrego psychoterapeutę lub psychologa, który nada ton leczeniu i wskaże dalszą drogę w „wychodzeniu” na prostą. Z leków najczęściej przepisuje się w okresie manii te przeciwpsychotyczne (np.olanzapina), uspokajające i przeciwpadaczkowe oraz np. lit, którego zadaniem jest stabilizacja nastroju. Przepisuje się również benzodiazepiny, które mają opanować podniecenie psychoruchowe pacjenta i ograniczyć ilości dostępnej mu energii. W trakcie epizodów depresyjnych podaje się przede wszystkim leki przeciwdepresyjne, ale w ilościach naprawdę niewielkich. W niektórych przypadkach w ogóle rezygnuje się z takiej terapii, ponieważ może ona na powrót wywołać epizod maniakalny, który jest znacznie bardziej niebezpieczny dla chorego (dla jego własnego zdrowia i zdrowia otoczenia) niż „spokojny” epizod depresyjny. Ponownie można tutaj podawać lit oraz olanzapinę lub lamotryginę, które nie wywołują objawów maniakalnych, a mają lekkie działanie przeciwdepresyjne.