Lesza Ślężyńska / www.RKP.org.pl

Czym są dziady? Słowiański zwyczaj mrozi krew w żyłach

Dziady to pradawny, pogański zwyczaj, którego istotą było nawiązywanie kontaktu ze zmarłymi, którzy często wracają do swoich dawnych miejsc zamieszkania. Celem obrzędu było przebłaganie zmarłych i zdobycie ich sympatii. Wierzono bowiem, że to właśnie nasi przodkowie zapewniają nam płodność i urodzaj zbóż.

Historia dziadów

Słowo "dziady" pochodzi od prasłowiańskiego słowa *dědъ (lm *dědi), co oznacza "człowieka zajmującego honorową pozycję w rodzinie”, lub przodka albo starca. Później słowo zaczęło oznaczać ducha lub demona oraz dzień wspominania zmarłych/ obrzęd uczczenia zmarłych.

Powszechnie wydaje nam się, że dziady były obchodzone 1 listopada — a później zostały przejęte przez tradycję katolicką i zmienione na Wszystkich Świętych. Jest w tym jednak tylko część prawdy. Pierwotnie dziady były obchodzone dwa razy w roku.

  1. Dziady wiosenne obchodzono w zależności od faz księżyca 1 i 2 maja.
  2. Dziady jesienne świętowane w noc z 31 października na 1 listopada, w celu przygotowania do Święta Zmarłych, obchodzonego 2 listopada.

O dziadach zrobiło się głośno za sprawą dramatu Adama Mickiewicza. Autor na nowo przypomniał ludowy obrzęd dziadów, który stał się inspiracją do napisania II części utworu. Warto zauważyć, że Mickiewicz w swoim utworze dokonał stylizacji i opisując obrzęd dziadów zaczerpnął z tradycji białoruskiej.

Zdjęcie ilustracyjne Pixabay

Jak wygląda obrzęd dziadów?

W ramach obrzędu dziadów trzeba było ugościć dusze zmarłych przodków i pomóc im w osiągnięciu spokoju. W tym celu osoby przygotowujące obrzęd, karmiły i poiły dusze miodem, kaszą, jajkami, kutią i wódką. Uczty były przeprowadzane najczęściej na cmentarnych grobach. Osoby spożywające posiłek, aby ugościć zmarłych, część potraw zrzucali na grób, a wódkę ulewali na ziemię.

Rozpalano również ogniska, aby pokazać zmarłym drogę na ziemię i pozwolić im się ogrzać w zimne dni. Warto zauważyć, że w czasie dziadów zabronione było: nagłe wstawanie od stołu, głośne zachowanie i sprzątania ze stołu.

Istotną rolę w czasie obrzędu odgrywali wędrowni żebracy, którzy nazywani byli "dziadami". Uważano bowiem, że stanowią oni pomost między światem doczesnym a światem duchów. "Dziady" w zamian za jedzenie i datki pieniężne modlili się za dusze zmarłych przodków i wypraszali u nich potrzebne łaski.

Autor:
redaktor zaradnakobieta.pl
Wydawcą zaradnakobieta.pl jest Digital Avenue sp. z o.o.
Obserwuj nas na
Udostępnij artykuł