Gwiazda betlejemska – skąd pochodzi i jak powstała jej nazwa?

Gwiazda betlejemska – skąd pochodzi roślina?

Gwiazda betlejemska (Euphorbia pulcherrima) przybyła do nas z upalnego Meksyku i Gwatemali. Najpopularniejsze i najczęściej spotykane są poinsecje o purpurowych rozetach, ale producenci roślin eksperymentują z coraz większą liczbą kolorów. Jednak to, co większość osób bierze za kwiatowe płatki, to tak naprawdę liście rośliny – okalają właściwe kwiaty, które są drobne i bardzo niepozorne.

Gwiazda betlejemska – krótka historia nazwy

Przez długi czas gwiazda betlejemska była znana jako “meksykański ognisty kwiat” lub “malowany liść”. W XIX wieku botanik Johann Friedrich Klotzsch wymyślił jej łacińską nazwę rodzajową (Euphorbia), upamiętniając w ten sposób greckiego lekarza Euphorbusa stosującego sok rośliny w celach leczniczych. Nazwę gatunkową – pulcherrima (łac. najpiękniejsza) – nadał wilczomleczowi inny botanik, Carl Ludwig Willdenow. Gwiazda betlejemska znana jest również jako poinsecja (ang. poinsettia). Ta nazwa została z kolei stworzona na cześć niejakiego Joela Robertsa Poinsetta, pierwszego ambasadora USA w Meksyku. W latach 20. XIX wieku polityk ten zaczął wysyłać wilczomlecz do Stanów Zjednoczonych, by hodować go w swoich szklarniach na południu kraju. W USA 12 grudnia, w rocznicę śmierci ambasadora, obchodzony jest Narodowy Dzień Poinsecji.

Gwiazda betlejemska w Ameryce Środkowej i Południowej

Oczywiście gwiazdę betlejemską cenią nie tylko żądni egzotyki ludzi Zachodu. Zamieszkujący Meksyk Aztekowie nazywali roślinę “kwiatem rosnącym w resztkach lub glebie” i stosowali do produkcji czerwonego barwnika oraz środka przeciwgorączkowego. Współcześnie w górzystym Chile i Peru mówi się o niej „korona Andów ”, zaś w Meksyku i Gwatemali jest znana jako „kwiat wigilijny”.

Poinsecja – jak stała się symbolem Bożego Narodzenia?

Według legendy uboga meksykańska dziewczynka zmierzająca na świąteczną mszę martwiła się, że nie ma żadnego podarunku na ofiarę. Nazbierała więc bukiet kwiatów rosnących przy drodze i złożyła go przy ołtarzu – nocą rośliny wypuściły purpurowe liście i zmieniły się w poinsecje. Na symbol świąt te gwiaździste kwiaty awansowały w XVII wieku za sprawą meksykańskich franciszkanów, którzy używali ich jako dekoracji podczas obchodów Bożego Narodzenia.