Olej palmowy - kontrowersyjny tłuszcz
Do przeczytania w ok. 4 min.
Co zawiera olej palmowy?
Olej palmowy pozyskuje się z miąższu oraz ziaren palmy oleistej - olejowca gwinejskiego. Skład oleju palmowego z miąższu, to niemal 50% nasyconych kwasów tłuszczowych. Natomiast ten powstały z nasion olejowca posiada ich jeszcze więcej, bo aż 80%. Niestety ich zbyt duża ilość w diecie nie jest dobra dla organizmu. Do tego w większości występujące na rynku oleje palmowe są przetwarzane, w trakcie rafinowania bądź utwardzania w oleju palmowym wytwarzają się liczne szkodliwe substancje.
Najmniej przetwarzana forma, czyli surowy olej palmowy ma pomarańczowo-czerwony kolor i półpłynną, gęstą konsystencję. Jest on tłoczony na zimno. Zawiera sporo dobrych substancji takich jak:
- karotenoidy - posiadają właściwości antyoksydacyjne, zwalczają wolne rodniki
- likopen - ma działanie przeciwstarzeniowe, przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne
- sterole - obniżają poziom cholesterolu, potęgują wchłanianie się witamin
- witaminy A, E oraz K - wspomagają liczne procesy zachodzące w organizmie
- skwalen - spowalnia procesy starzenia się oraz zmniejsza poziom cholesterolu
- koenzym Q10 - wspomaga oddychanie komórkowe
Główne odmiany oleju palmowego
Olej palmowy występuje pod kilkoma postaciami, oto trzy podstawowe:
- Olej palmowy utwardzony - jest to najbardziej niszczycielska odmiana, głównie przez to, że zawiera tłuszcze trans.
- Olej palmowy rafinowany - w trakcie oczyszczania traci dobroczynne składniki, a zyskuje chorobotwórcze substancje rakotwórcze.
- Olej palmowy surowy - najbardziej bezpieczna odmiana oleju palmowego, posiada dużo wartościowych składników.
Czy olej palmowy jest zdrowy?
Rzadko spotykany surowy olej palmowy posiada wiele dobroczynnych substancji, on jak najbardziej może być stosowany w diecie, jednak też z pewną dozą rozsądku.
Pamiętaj, że zawiera sporą ilość nasyconych kwasów tłuszczowych, które nie mają dobrego wpływu na organizm.
Najczęściej w kuchni oraz przemyśle spożywczym stosuje się przetwarzany palmowy olej. Mieści on w sobie dużą ilość kwasów tłuszczowych nasyconych sprzyjających wzrostowi cholesterolu. Największe szkody w organizmie wywołuje utwardzony olej palmowy. Zawarte w nim tłuszcze trans wzmagają produkcję tkanki tłuszczowej, powodują zaburzenia pracy układu krążenia, miażdżycę oraz cukrzycę.
Jak powstaje olej palmowy?
Ponad 80% dostępnego oleju palmowego pozyskuje się w Indonezji oraz w Malezji. Niestety tak duża produkcja wiąże się z masowym wyniszczaniem niezwykle cennych lasów tropikalnych. Odbywa się to poprzez wycinkę, a nawet przez wypalanie. Giną wtedy zwierzęta oraz unikalna roślinność, gatunki fauny i flory zagrożone są przez to wyginięciem. Duży wpływ na zanieczyszczenie środowiska ma dwutlenek węgla powstający w trakcie wypalania oraz szkodliwa chemia stosowana w uprawie.
Jedynie produkty zaopatrzone certyfikatem RSPO pochodzą z ekologicznie zrównoważonych plantacji drzew palmowych.
W czym znajdziemy olej palmowy?
Jak już zostało wspomniane w trakcie rafinacji oleju palmowego traci on swoje wartości spożywcze. Traci także kolor, smak oraz zapach, zyskuje za to kremową konsystencję, którą można mieszać z różnego rodzaju produktami spożywczymi. Zapewnia im trwałość i pożądaną strukturę. Taką domieszkę stosuje się:
- w margarynach
- w miksach tłuszczów roślinnych
- w czekoladach
- w polewach
- w batonach
- w produktach instatnt
- w ciastkach
- w lodach
- w chipsach
- w majonezach
- w musli
- w gotowych daniach
- w pieczywie (bułki do hamburgerów, chleb tostowy) oraz w gotowych ciastach (francuskie, na pizzę) posiadających długi termin przydatności
- w niektórych lekarstwach, suplementach oraz kroplach i kosmetykach
Jeżeli zależy Ci na świadomym robieniu zakupów, to czytaj etykiety. Producenci czasem jasno opisują skład, ale olej palmowy znajdziemy pod różnymi nazwami:
- olej roślinny utwardzony
- tłuszcz utwardzony
- utwardzony olej palmowy
- tłuszcz uwodorniony
- tłuszcz częściowo utwardzony
- tłuszcz roślinny utwardzony
Czytając listę składników produktów nieraz zdziwisz się co może zawierać dodatek oleju palmowego. Miej to na uwadze, ponieważ tłuszcze trans zawarte w przetwarzanym oleju palmowym potrafią wyrządzić w organizmie duże szkody.
Dlatego jeżeli chcesz używać oleju palmowego, to tylko tego surowego opatrzonego certyfikatem RSPO. Jednak taki olej nie jest łatwy w zdobyciu. Na co dzień w kuchni zdecydowanie bezpieczniej jest zastąpić utwardzany, czy też rafinowany olej palmowy masłem kokosowym, oliwą, olejem rzepakowym lub masłem z kakaowca.
