Węgorz - ryba o bogatej historii i kluczowy element ekosystemu wód słodkich.
Do przeczytania w ok. 6 min.
Opis i występowanie węgorza europejskiego w Polsce i na świecie
Węgorz europejski to gatunek ryby z rodziny węgorzowatych. Charakteryzuje się długim, walcowatym ciałem pokrytym śluzem oraz brązową skórą z ciemniejszymi plamkami. Dorosłe osobniki osiągają od 60 do 120 cm długości i ważą około 2-3 kg. Węgorze żyją w wodach słodkich, ale często migrują do wód morskich, gdzie odbywają tarło. W Polsce węgorz występuje w wodach dorzecza Bałtyku oraz na południu kraju.
Niestety, węgorz europejski jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. W 2007 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody wpisała go na listę gatunków krytycznie zagrożonych. Przyczyną tego stanu rzeczy jest m.in. nadmierny połów, zanieczyszczenie wód oraz zmiany środowiska naturalnego. Węgorz europejski objęty jest ochroną w Polsce, a okres ochronny trwa od 1 września do 31 stycznia.
Wartość odżywcza i właściwości zdrowotne węgorza
Węgorz to ryba, która ma wartość odżywczą porównywalną z łososiem. Jest źródłem białka, witamin z grupy B oraz kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6. Kwas omega-3 jest szczególnie ważny dla zdrowia serca i układu krążenia. Węgorz zawiera również cenny dla organizmu fosfor, magnez, potas i selen.
Z uwagi na swoją wartość odżywczą, węgorz jest rekomendowany w diecie osób, które chcą zadbać o zdrowie serca i poprawić kondycję organizmu. Spożywanie ryb, w tym węgorza, zaleca się co najmniej dwa razy w tygodniu.
Różne gatunki węgorza w kuchniach świata
Węgorz europejski to nie jedyny gatunek węgorza.
W różnych częściach świata występują inne gatunki tej ryby, np. węgorz japoński, węgorz hawajski, węgorz amerykański, węgorz australijski czy węgorz morski. Każdy z tych gatunków ma swoje charakterystyczne cechy i odmienne wartości odżywcze.
- Węgorz japoński, nazywany też unagi, jest ceniony za swoje miękkie i soczyste mięso oraz delikatny smak. W Japonii jest składnikiem wielu tradycyjnych dań, m.in. sushi.
- Węgorz hawajski, zwany też anguillą, występuje w wodach pacyficznych i jest chętnie spożywany w krajach Azji Południowo-Wschodniej.
- Węgorz amerykański jest gatunkiem powszechnym w USA, a jego mięso jest popularnym składnikiem dań kuchni południowej.
- Węgorz australijski, nazywany też barramundi, to ryba, która ma mięso o białym kolorze i lekkim smaku. W Australii jest popularnym składnikiem dań, które podaje się z sosami owocowymi i sałatkami z warzyw.
- Węgorz europejski- w Europie Środkowej i Wschodniej węgorza często podaje się z ziemniakami lub kaszą, ale również z kapustą, sałatą i warzywami. Warto zaznaczyć, że węgorz to ryba o charakterystycznym smaku, dlatego warto eksperymentować z różnymi dodatkami i sosami, aby odkryć własne ulubione połączenia smakowe.
Kulinaria - jak przyrządzać węgorza, jakie dania z węgorzem są popularne w różnych krajach
Węgorz to ryba, która ma wiele zastosowań w kuchni. W Polsce najczęściej spożywa się węgorza wędzonego lub smażonego.
Można go również dusić, gotować, piec w piekarniku lub grillować. W innych krajach węgorz jest często składnikiem tradycyjnych dań, np. w Japonii przygotowuje się z niego sukiyaki lub unagi don, w Szwecji - jellied eels, a w Wielkiej Brytanii - pie z węgorzem.
Jednym z najpopularniejszych dań z węgorzem jest sushi. W wersji z węgorzem sushi nazywa się unagi. Ryba jest przygotowywana w specjalny sposób - najpierw gotowana, a następnie grillowana z sosem teriyaki. Kolejnym popularnym daniem jest danie koreańskie - jellied eels. Węgorz krojony jest na kawałki, gotowany w wywarze z cebuli i imbiru, a następnie polany galaretką. Danie podaje się z dodatkiem chrzanu.
Przepis na węgorza w galarecie
Składniki:
- 1 średniej wielkości węgorz,
- 1 litr wody,
- 3 liście laurowe,
- 5 ziaren ziela angielskiego,
- 2 łyżki octu winnego,
- sól i pieprz do smaku,
- 1 marchewka,
- 1 cebula,
- 2 łyżki żelatyny,
- 1/2 cytryny.
Sposób przygotowania:
- Węgorza dokładnie umyć, odcinać głowę i ogon, zdjąć skórę.
- Do garnka wlać wodę, dodać obraną marchewkę, cebulę, liście laurowe, ziele angielskie, ocet, sól i pieprz. Doprowadzić do wrzenia.
- Włożyć węgorza do wrzącej wody, gotować na małym ogniu przez około 20 minut.
- Wyjąć węgorza z wywaru, usunąć kości i pokroić w plastry.
- Wywar odcedzić i dodać do niego żelatynę. Dokładnie wymieszać.
- Dno naczynia do galaretki posmarować olejem, włożyć plasterki węgorza, polać galaretką i włożyć do lodówki na kilka godzin.
- Przed podaniem ozdobić plasterkami cytryny.
Węgorz wędzony - smak tradycji
Węgorz wędzony to kolejny sposób na przygotowanie tej wyjątkowej ryby. Wędzenie nadaje mu charakterystyczny smak i zapach, którym zachwycają się smakosze na całym świecie. Węgorz wędzony to popularny składnik dań kuchni regionalnych, np. węgierskiego gulaszu czy polskiej zalewajki. Wędzony węgorz świetnie komponuje się również z sałatkami i dodatkami takimi jak chrzan czy ogórek kiszony. Warto jednak pamiętać, że ze względu na zawartość soli, wędzony węgorz powinien być spożywany umiarkowanie, szczególnie przez osoby z problemami z nadciśnieniem.
Ekologia i ochrona węgorza - jakie zagrożenia stoją przed tą rybą, jakie działania podejmuje się w celu ochrony jej populacji
Jak już wspomnieliśmy, węgorz europejski jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Przyczyny tego stanu rzeczy są wielorakie, a jedną z nich jest nadmierne połów. Wiele krajów wprowadziło ograniczenia lub zakazy połowu węgorza europejskiego. W Polsce okres ochronny trwa od 1 września do 31 stycznia. Celem tej regulacji jest ochrona osobników dorosłych, które migrują do wód morskich na tarło.
Węgorz europejski to również ryba, która jest ważna dla ekosystemu wód słodkich. Stanowi pożywienie dla innych ryb, ptaków i ssaków wodnych. Jego migracje wpływają na przemieszczanie się substancji pokarmowych i składników mineralnych.
Dlatego ochrona węgorza ma również pozytywny wpływ na cały ekosystem rzek i jezior.
Węgorze w kulturze i sztuce
Węgorz to ryba, która często pojawia się w literaturze, filmach, muzyce i sztuce. W kulturze europejskiej węgorz jest kojarzony z tajemnicą i niepokojem. W mitologii greckiej węgorz był symbolem mocy i wytrwałości, a w mitologii nordyckiej - zdrady i oszustwa. W literaturze, np. w opowiadaniu Franza Kafki "Przemiana", węgorz jest motywem metaforycznym, który odwołuje się do ludzkich lęków i niepewności.
W sztuce węgorz pojawia się m.in. na obrazach i rzeźbach. Jednym z najbardziej znanych dzieł, w którym węgorz odgrywa ważną rolę, jest obraz Hieronima Boscha "Ogród ziemskich rozkoszy". W centralnej części obrazu znajduje się scena, na której węgorz zjada zdeformowane postacie ludzkie. Motyw węża/węgorza pojawia się również w innych dziełach, np. w filmie animowanym "Księżniczka i żaba" czy w piosence "Eels - Novocaine for the Soul".
Węgorz - kulinarne dziedzictwo i konieczność ochrony
Węgorz to ryba o bogatej historii, która od wieków stanowiła ważny składnik diety różnych kultur i narodów. W zależności od kraju i regionu, przygotowuje się z niej wiele tradycyjnych potraw, które są cennym elementem dziedzictwa kulinarnego. Jednak w przypadku węgorza europejskiego, którego populacja jest zagrożona wyginięciem, konieczne jest podjęcie działań na rzecz jego ochrony, w tym ograniczenie połowów i wprowadzenie specjalnych programów hodowlanych.
